Muhasebenin Temel Kavramları

Muhasebenin Temel Kavramları
Bu yazıyı oyla!

a)      Sosyal Sorumluluk Kavramı

Sorumluluk kelime anlamı olarak üstlenilen işi yerine getirmektir. İşletme için ise çevresinde bulunan ilgili kişilere bilgi verme konusunda doğru, tarafsız, açıklayıcı ve muhasebenin temel kurallarına uygun bilgi sunma görevidir. Sosyal sorumluluk işletme için hem vicdani hem de hukuki yaptırımları olan bir konudur.

b)     Kişilik Kavramı

Bu kavram işletmenin kurucusundan ve ya ortaklarından bağımsız olarak bir varlık gösterdiğini anlatmaktadır. Örneğin Ülker Markası onun sahibi olan kişiler anılmaksızın kendi başına bir varlık sürdürebilir.

İki tür kişilik vardır. Bunlar; gerçek kişi ve Tüzel Kişi dir. Tüm bireyler gerçek kişi olarak adlandırılır (Örneğin Ali AK isimli vatandaş). Tüzel kişilik ise ortak bir amacı gerçekleştirmek için bir araya gelen bireylerin (gerçek kişilerin) oluşturduğu topluluktur (Örneğin KİPA isimli marketler zinciri).

c)      İşletmenin Sürekliliği Kavramı

Kuruluş aşamasında işletmeler belli süreler içinde çalışacaklarını belirtmedikleri sürece bu işletmelerin ömürleri sınırsız olarak kabul edilir. İşletme kendisini kuran kişiden bağımsız bir ömür sürer. Şöyle ki: işletme kurucusunun vefat etmesi durumunda kapanması söz konusu değildir, tüm diğer haklarda olduğu gibi işletmenin hakkı da mirasçıya devrolunarak devam eder.

d)     Dönemsellik Kavramı

İşletmenin ömrünün sınırsız olduğundan bahsetmiştik. Ancak bu sınırsız ömürde yapılacak takipleri kolaylaştırmak amacıyla bölümlere (dönemlere) ayrılmıştır. Bu dönemler genellikle 1 er yıllıktır ve mali yıl alarak adlandırılır. Her dönemin hesapları kendi içinde karşılaştırılarak sonuçlandırılır. Mali yıllar birbirinden bağımsız olarak süregelir.

e)      Parayla Ölçülme Kavramı

Muhasebenin temel işlevi para ile ölçülebilen işlemlerin kaydedilmesidir. Para ile ifade edilemeyen hiçbir işlem kaydedilemez.

f)       Maliyet Esası Kavramı

Maliyet, bir varlık elde etmek için katlanılan fedakarlıkların parasal değeridir. Muhasebede yapılan kayıtlarda ürünlerin maliyetleriyle kaydı esastır. Günün şartlarında ürünlerin değerleri para ile ifade edilirken değişim gösteriyor ise tekrardan yeni maliyetlerin oluşturulması gereklidir.

g)      Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı

Muhasebe sürecinde kaydedilen tüm işlemlerin bir belgeye dayanması şarttır. Kayıtlar tutulurken afaki olarak söze değil belge üzerindeki bilgilere göre hareket edilir.

h)     Tutarlılık Kavramı

İşlemler yapılırken sürekliliğin ve düzenin sağlanabilmesi için işe başlanıldığı tarihten itibaren kayıtlarda izlenecek yöntemin seçilmesi ve her dönem bu yöntemin kullanılması çok daha sağlıklıdır. Zamanın şartları içerisinde kayıt düzeninde bir değişikliğe gidilmesi durumunda bunun dipnotlarda belirtilmesi gereklidir.

i)        Tam Açıklama Kavramı

İşletme ile ilgili kişilere bilgi verirken bunların anlaşılır ve açıklayıcı olması gerekmektedir. Örneğin vadeli alacakların vade tarihleri ayrı notlar halinde sunulmalıdır.

j)       İhtiyatlılık Kavramı

Bu kavram ileriyi önceden tahmin ederek buna göre tedbir alma anlamını taşır. İşletme için gerçekleşeceği muhtemel bir durum direk kayıtlara alınmaz, ta ki gerçekleşene, belgeye dayandırılabilene kadar.

k)     Önemlilik Kavramı

Kayıtlar yapılırken işlemin tutarından ziyade etki derecesine göre hareket edilmesi gerekmektedir. Çok küçük tutarlı bir işlem diğer hesap bakiyelerini etkileyebilecek düzeyde ise bunun kaydı ihmal edilmemelidir.

l)        Özün Önceliği Kavramı

Muhasebede genel olarak süreçten ziyade sonuç yani netice önem taşır. Bi ticari alacağımız vadesinde ödenmemiş ise vade tarihi itibariyle o bizim için şüpheli ticari alacaktır ve bu yönde kayıtların yapılması gerekir. O borçla ilgili karşı tarafın ödeyeceğine ola inancımız kayıtların seyrini değiştirmemelidir.

Paylaş :